بررسی تطبیقی جایگزینی واج‌های ملازیِ وام‌واژهای عربی در فارسی معیار و گویش رودباری (کرمان) در چارچوب نظریۀ بهینگی
Authors
Abstract:
جایگزینی یک واجِ زبان وام‌دهنده با شبیه‌ترین آوای موجود در زبان وام گیرنده «جایگزینی صدا» یا «جایگزینی واج» نامیده می‌شود. واژه‌های بسیاری از زبان عربی وارد زبان فارسی و گویش‌های گوناگون آن شده‌اند که دارای دو نویسة «ق» و «غ» هستند. این دو نویسه که در زبان عربی به ترتیب به صورت همخوان‌های ملازی انسدادی بی‌واک /q/ و سایشی واک‌دار /R/ تلفظ می‌شوند، در زبان فارسی معیار تلفظی یکسان دارند و هر دو به صورت همخوان ملازی انسدادی واک‌دار /G/ تلفظ می‌شوند. در واقع دو همخوان /q/ و /R/ موجود در درونداد وام‌واژه‌های عربی با همخوان انسدادی واک‌دار [G] در زبان فارسی معیار جایگزین می‌شوند. برخلاف فارسی معیار، در گویش رودباری (کرمان) همخوان /R/ وجود دارد. از این رو، این همخوان با همخوان دیگری در برون‌داد جایگزین نمی‌شود. از سویی دیگر، در این گویش نه تنها همخوان بی‌واک /q/ بلکه جفت واک‌دارش یعنی [G] هم وجود ندارد. بنابراین، این همخوان در آغازۀ هجا در بافت پیش از واکه‌های پسین با همخوان [k] و در بافت پیش از واکه‌های غیرپسین با همخوان کامی [c] جایگزین می‌شود. همچنین این همخوان در انتهای واژهها با همخوان کامی [c] جایگزین می‌گردد. این پژوهش توصیفی- تحلیلی در چارچوب نظریۀ بهینگی (Prince & Smolensky, 1993/2004) انجام شده و هدف آن تبیین یک‌به‌یک فرایندهای اشارهشده است. این تببین‌ها از طریق استدلال پیرامون محدودیت‌هایی که عامل رخداد این فرایندها هستند و رتبه‌بندی آنها انجام شدهاست. همچنین، درپیوند با گویش رودباری، یک رتبه‌بندی نهایی که تبیین‌کننده جایگزینی همخوان ملازی /q/ با همخوان‌های [k] یا [c] در هر سه بافت مورد بررسی است، ارائه شده است.
similar resources
بازنمایی واج /r/ در گویش ترکی عجبشیری در چارچوب نظریۀ بهینگی
پژوهش حاضر به توصیف و تحلیل بازنمایی واج /r/ در گویش ترکی عجبشیری در محیط‌های واجی مختلف در چارچوب نظریة بهینگی می‌پردازد. نظریۀ بهینگی، در قالب تعامل محدودیت‌های نشانداری و پایایی، به توجیه فرایندهای واجی می‌پردازد. داده‌های این پژوهش، از گویشوران بومی مسن و بی‌سواد عجبشیر جمع‌آوری شده است. لازم به ذکر است در این گویش، واج /r/ در هیچ محیط واجی تظاهر آوایی ندارد و همواره یا به واج /j/ تبدیل م...
full textتوصیف و تحلیل فرایندهای واجی گویش دزفولی بر پایۀ چارچوب نظریۀ بهینگی
هدف از نگارش این مقاله، توصیف و تحلیل چند فرایند واجی پربسامد در گویش دزفولی و مقایسۀ آنها با فارسی معیار در چارچوب نظریۀ بهینگی است که در واج‌شناسی نظریه‌ای نوبنیان و یکی از رویکردهای محدودیت- بنیاد است. تحقیق حاضر به شیوۀ توصیفی- تحلیلی انجام‌گرفته و در گردآوری نمونه‌ها و داده‌ها از روش میدانی استفاده‌شدهاست. بدین منظور، پانزده ساعت از مکالمۀ عادی گویشورانِ شرکت‌کننده با میانگین سنی سی تا پن...
full textبررسی تبدیل واکۀ /u/ به [i] در گویش لری سیلاخوری در چارچوب نظریۀ بهینگی
تبدیل واکۀگرد و پسین /u/ به واکۀ گسترده و پیشین [i]در گویش های لری و برخی گویش های زبان پارسی روی می دهد. این تبدیل شامل رخداد دو فرایند گردی زدایی و پیشآمدگی می شود. هدف این مقاله تحلیل و تبیین دلیل رخداد و دلایل عدم رخداد این تبدیل واجی در بافت های گوناگون در گویش لری سیلاخوری در چهارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993) از طریق دست یابی به یک رتبه بندی دربرگیرنده از محدودیت های مختلف ا...
full textتبیین تشدیدزدایی از پایانۀ مشدّد وام‌واژه‌های عربی در چارچوب نظریۀ بهینگی
واژه‌‌هایی در زبان عربی وجود دارند که پایانۀ هجایشان دارای همخوان مشدّد است. این واژهها وارد زبان فارسی شده‌اند. ولی از آنجا که در زبان فارسی وجود همخوان مشدّد در پایانۀ مجاز نیست، این پایانه‌ها از حالت مشدّد به غیرمشدّد یا ساده تبدیل شده‌اند. این فرایند، تشدیدزداییِ پایانه نامیده می‌شود. هدف این پژوهشِ تحلیلی، تبیین این فرایند در چارچوب نظریۀ بهینگی (پرینس و اسمولنسکی، 1993/2004) است. نخست، تشدید ...
full textMy Resources
Journal title
volume 10 issue 26
pages 45- 66
publication date 2018-05-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023